استیبل کوین‌ها یا سکه‌های باثبات، دسته جدیدی از رمز ارزها هستند که با هدف به حداقل رساندن نوسانات قیمت و به پشتوانه دارایی‌های نسبتا باثباتی مانند طلا و دلار آمریکا عرضه شده‌اند. این نوع رمز ارزها به دلیل اینکه توانسته‌اند مزیت‌های ارزهای دیجیتال (سرعت، امنیت و حفظ حریم شخصی) و ثبات قیمت ارزهای رایج مانند دلار را یکجا ارائه دهند، مورد توجه کاربران و معامله‌گران قرار گرفته‌اند.
درک استیبل کوین‌ها
هرچند بیت کوین پرطرفدارترین رمز ارز در دنیای ارزهای دیجیتال به حساب می‌آید، اما یکی از معایب آن نوسانات زیاد قیمت است. به عنوان مثال، در یک اتفاق تاریخی، قیمت بیت‌کوین از حدود 6,000 دلار در ماه نوامبر سال 2017 به حدود 20,000 دلار در دسامبر همان سال رسید. سپس در ماه فوریه سال 2018 (کمتر از دو ماه بعد)، دو سوم قیمت خود را از دست داد و به حدود 7,000 دلار رسید! در کل نوسانات این نوع ارزها آنقدر زیاد است که کاهش و افزایش 10 درصدی قیمت آنها در یک روز یا حتی طی چند ساعت طبیعی به نظر می‌رسد!
مردم عادی از پذیرش ارزی که قدرت خرید آن در روز بعد مشخص نباشد، خودداری خواهند کرد. به همین دلیل بیت کوین و سایر رمز ارزها، هرچند قابلیت‌های جذاب زیادی دارند، اما نتوانسته‌اند توجه مردم عادی را جهت استفاده روزمره جلب کنند. اساسا، ارزها باید بتوانند هم به عنوان یک واسطه برای مبادلات پولی و هم به عنوان روشی برای حفظ ارزش عمل کنند و ارزش آنها باید در طولانی مدت نسبتا پایدار بماند.
در حالت ایده آل، یک رمز ارز باید قدرت خرید خود را حفظ و کمترین تورم ممکن را ایجاد کند. این ثبات باید آنقدر باشد که مردم به جای پس‌انداز، تشویق به خرج کردن آن شوند. هدف از ایجاد استیبل کوین‌ها هم ارائه راهکاری جهت رسیدن به این ایده‌آل است.
استیبل کوین‌ها چگونه کار می‌کنند؟
در حال حاضر چهار دسته استیبل کوین وجود دارد که تفاوت اصلی آنها در پشتوانه آن‌هاست.
استیبل کوین‌ها با پشتوانه پول‌ها کاغذی (پول فیات)
رایج‌ترین نوع استیبل کوین‌ها با پشتوانه پول‌های کاغذی مانند دلار و با نسبت 1:1 عرضه می‌شوند. عرضه کنندگان این نوع استیبل کوین‌ها باید متناسب با توکن‌هایی که عرضه می‌کنند، پول کاغذی یا فیات اندوخته بانکی داشته باشند.
برای مثال اگر یک عرضه کننده استیبل کوین، 1 میلیون دلار اندوخته بانکی داشته باشد، تنها می‌تواند 1 میلیون توکن عرضه کند. نحوه خرید این نوع ارزها دقیقا مشابه سایر ارزهای دیجیتال است و کاربر هر زمان که بخواهد می‌تواند به قیمت 1 دلار هرکدام از توکن‌های خود را بفروشد و پول کاغذی دریافت کند.
بدیهی است که خرید استیبل کوین از این نوع عرضه‌کنندگان ریسک بالایی دارد و به آن ریسک طرف معامله (counterparty risk) می‌گویند. چون هیچ راهی وجود ندارد که کاربر تشخیص دهد که آیا یک عرضه کننده به میزان توکن‌هایی که عرضه کرده پس‌انداز دلاری دارد یا خیر؟ چاره‌ایی وجود ندارد و در نهایت باید به آنها اعتماد کرد. در بهترین حالت یک عرضه‌کننده می‌تواند در هنگام حسابرسی‌های مالی تا حد امکان شفافیت به خرج دهد که این کار با ماهیت ارزهای دیجیتال که بر اساس منطق عدم نیاز به اعتماد (Trustless) طراحی شده‌اند، در تناقض است.
مزایا:
- سادگی
- ثبات قیمت 100% (با چشم‌پوشی از عوامل خارجی)
- امنیت بالا (نسبت به سایر استیبل کوین‌ها)
معایب:
- متمرکز بودن
- امکان کند و گران بودن هنگام تبدیل به پول کاغذی
- وابستگی شدید به مقررات مراجع قانونی
- نیازمند به حسابرسی‌های دوره‌ایی منظم، جهت کسب اطمینان
استیبل کوین‌ها با پشتوانه کالا
این دسته از استیبل کوین‌ها با پشتوانه دارایی‌های قابل معاوضه، مانند فلزات گرانبها که رایج‌ترین آنها طلا است، عرضه می‌شوند. البته استیبل کوین‌هایی با پشتوانه نفت، املاک و مستغلات و سبد فلزات گرانبها نیز عرضه شده‌اند.
دارندگان این نوع ارزها در واقع یک دارایی ملموس دارند که دارای ارزش واقعی است، چیزی که اکثر رمز ارزها آن را ندارند. با توجه به اینکه با گذر زمان ارزش کالاها امکان افزایش دارد، این باعث افزایش انگیزه بیشتر مردم برای نگهداری و استفاده از این نوع ارزها می‌شود.
برای مثال، Digix Gold (DGX) یک توکن ERC-20 است که بر روی شبکه اتریوم و با پشتوانه طلای فیزیکی عرضه شده و ارزش هر توکن آن معادل 1 گرم طلا است. این طلا در یک گاو صندوق در سنگاپور نگهداری می شود و هر 3 ماه یکبار مورد حسابرسی قرار می‌گیرد تا از شفافیت آن اطمینان حاصل شود. سازندگان DGX ادعا می کنند که با این کار خود امکان “دسترسی دموکراتیک به طلا” را فراهم کرده اند، به طوری که دارندگان این ارز با مراجعه به گاو صندوق مستقر در سنگاپور، می توانند معادل دارایی دیجیتال خود شمش‌های فیزیکی طلا دریافت کنند.
مزایا:
- نقدینگی بالا
- ثبات قیمت
- سادگی پیاده‌سازی
- کارایی سرمایه
- داشتن پشتوانه واقعی
معایب:
- متمرکز بودن
- نیازمند به اطمینان به نگهدارنده پشتوانه
استیبل کوین‌ها با پشتوانه رمز ارزها
دسته دیگری از stablecoin ها وجود دارند که پشتوانه آنها رمز ارزها هستند. با توجه به ماهیت دیجیتال رمز ارزها، انتشار واحد‌های (سکه‌ها) این نوع استیبل کوین‌ها توسط قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود.
این نوع استیبل کوین‌ها از حداقل اعتماد برخوردار هستند اما باید توجه داشت که سیاست‌های پولی آنها توسط رأی دهندگانی که بخشی از سیستم حاکم بر آنها هستند، تعیین می شود. این بدان معنی است که شما به یک عرضه‌کننده واحد اعتماد نمی‌کنید، بلکه به همه اعضاء شبکه اعتماد می‌کنید که همیشه به سود کاربران عمل می‌کنند.
کاربر برای به دست آوردن این نوع استیبل کوین‌ها، مقداری از رمز ارز خود را به عنوان پشتوانه در یک قرارداد هوشمند که عرضه‌کننده آن استیبل کوین است بلوکه می‌کند. بعدها چنانچه بخواهد رمز ارز خود را پس بگیرد، استیبل کوین‌ها را برای آدرس آن قرارداد هوشمند ارسال و رمز ارز خود را آزاد می‌کند.
مزایا:
- غیرمتمرکز بودن
- نقدینگی سریع
- شفافیت
معایب:
- پیچیدگی
- نوسان قیمت بیشتر: چون پشتوانه این نوع استیبل کوین‌ها رمز ارزها هستند که ذاتا ثبات قیمت ندارند.
- وابستگی عملکرد: صحت عملکرد و کارایی این نوع ارزها به رمز ارزهای دیگر وابسته است.
استیبل کوین‌های الگوریتمی (بدون پشتوانه)
این نوع استیبل کوین‌ها پشتوانه‌ایی ندارند. عملکرد و سیاست پولی این نوع ارزها مشابه بانک‌های مرکزی کشورها است که ارزهای ملی را مدیریت می‌کنند.
مکانیسم این نوع ارزها برای پایدار نگه داشتن قیمت (حدود 1 دلار)، مبتنی بر کنترل عرضه و تقاضا است که توسط الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود. برای مثال اگر تقاضا برای این نوع ارزها افزایش یابد که موجب بالا رفتن قیمت آنها شود، سیستم به صورت خودکار با عرضه توکن‌های جدید قیمت آن را تا حدود 1 دلار پائین می‌آورد و برعکس.
مزایا:
- عدم نیاز به پشتوانه
- غیرمتمرکز بودن
معایب:
- پیچیدگی پیاده‌سازی
- سخت بودن ارزیابی صحت عملکرد
- آسیب‌پذیر بودن در برابر سقوط بازار رمز ارزها
معرفی چند استیبل کوین محبوب
Tether (USDT)
- سال ایجاد: 2015
- پشتوانه: دلار آمریکا
- ارزش بازار: 57,137,155,921 دلار
- توکن‌های در گردش: 8,798,069,379 USDT
- نوسانات قیمت تاریخی: $0,84 – $1,21
- وب‌سایت: https://tether.to
- صرافی‌ها: Binance, CoinSpot, BitFinex, Kraken
TrueUSD (TUSD)
- سال ایجاد: 2018
- پشتوانه: دلار آمریکا
- ارزش بازار: 185,926,143 دلار
- توکن‌های در گردش: 137,381,004 TUSD
- نوسانات قیمت تاریخی: $0,934 – $1,36
- وب‌سایت: https://www.trusttoken.com/trueusd
- صرافی‌ها: Binance, Bittrex, OKEx, CoinEx, KuCoin
MakerDAO (DAI)
- سال ایجاد: 2017
- پشتوانه: اتریوم
- ارزش بازار: 108,990,202 دلار
- توکن‌های در گردش: 109,194,610 DAI
- نوسانات قیمت تاریخی: $0,72 – $1,37
- وب‌سایت: https://makerdao.com/en/dai
- صرافی‌ها: HitBTC, Coinhub, Etfines, Gate.io, DDEX, OasisDex
USD Coin (USDC)
- سال ایجاد: 2018
- پشتوانه: دلار آمریکا
- ارزش بازار: 705,729,735 دلار
- توکن‌های در گردش: 706,239,390 USDC
- نوسانات قیمت تاریخی: $0,97 – $1,11
- وب‌سایت: https://www.circle.com/en/usdc
- صرافی‌ها: Coinbase, Poliniex, Binance, KuCoin, Okex, Bit-Z و …
Paxos Standard Token (PAX)
- سال ایجاد: 2018
- پشتوانه: دلار آمریکا
- ارزش بازار: 245,017,157 دلار
- توکن‌های در گردش: 244,951,954 PAX
- نوسانات قیمت تاریخی: $0,97 – $1,10
- وب‌سایت: https://www.paxos.com/pax
- صرافی‌ها: Coinbase, Cex.io, Coinmama